Golfbanen onder vuur: waarom actievoerders zich ook op golf richten

Tijdens het KLM Open stonden er op zondagochtend plots tientallen actievoerders voor de deur van The International. Met een menselijke keten hielden zij de start van de slotronde enkele uren op. Ook het Dutch Ladies Open kreeg enkele weken later te maken met een blokkade. De reden voor de acties was tweeledig, zo maakten de actievoerders duidelijk. Enerzijds menen ze dat de sponsoring van golftoernooien door fossiele bedrijven een vorm van greenwashing is. Anderzijds richten ze hun pijlen op de golfbanen zelf. In een statement werd zelfs beweerd dat golfbanen net zo belastend voor het milieu zijn als de grootindustrie: ‘Golf is een vervuilende, elitaire sport voor de happy few, gesponsord door grootvervuilers. Werkelijk alles hieraan is onrechtvaardig’, was te lezen in de flyer die links en rechts bij aanwezigen in de hand werd gedrukt. Flagrante onzin natuurlijk, en daarom iets waar de golfwereld, de golfers incluis, zich misschien tegen moeten verweren. Het 'golf jij?' zal velen al niet onbekend in de oren klinken, maar die vraag kan op de volgende verjaardag zomaar een extra laag krijgen. We zetten de meest gehoorde misverstanden over golf op een rij en helpen je in één moeite door aan een weerwoord.

‘Golf is een vervuilende, elitaire sport voor de happy few, gesponsord door grootvervuilers. Werkelijk alles hieraan is onrechtvaardig’

Gewasbeschermingsmiddelen

Misschien wel de grootste misvatting is dat golfbanen alleen maar zo groen zijn doordat er eindeloos veel gif op wordt gespoten. In het buitenland kom je wellicht nog banen tegen waar ze niet zo moeilijk doen over een litertje pesticiden meer of minder, maar op de Nederlandse banen zitten de gewasbeschermingsmiddelen bijna overal achter een deur met een stevig slot erop. Sinds 2017 is het gebruik van pesticiden op sportvelden verboden, al werd er op weg naar nul gebruik wel een tijdelijke uitzonderingsregel toegestaan. Voor golfbanen betekent dit dat er onder strenge voorwaarden nog uitzonderingen gelden voor enkele plagen, ziekten en soorten onkruid, mits de banen tegelijkertijd voldoen aan geïntegreerde gewasbescherming. Dus niet spuiten omdat het mag, maar alleen als het echt niet anders kan. En zelfs dan liever niet. Om de golfbaan goed en groen te houden, wordt primair ingezet op het gebruik van ziekteresistente grassen en cultuurtechnisch onderhoud. Helemaal zonder gewasbeschermingsmiddelen lukt nog niet, maar is wel waar op termijn naar gestreefd wordt.

Bedankt voor je aanmelding! Let op: je ontvangt binnen 10 minuten een mail om jouw e-mailadres te bevestigen.

Inschrijven

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Ruimtebeslag

Het valt niet te ontkennen dat golfbanen veel ruimte innemen. De grootste baan van Nederland (Spaarnwoude) heeft zo'n 150 hectare tot zijn beschikking; een gemiddelde 18-holesbaan beslaat 60-70 hectare. Nog niet zo lang geleden werd via het Centraal Bureau voor de Statistiek duidelijk dat ongeveer een derde van alle sportvelden uit golfbanen bestaat. Dat is veel, maar ons land telt ook maar liefst zevenduizend voetbalvelden. En dan zijn er nog eens vele hectares aan hockeyvelden. Aan veel sportaccommodaties stellen ruimtehongerige gemeenten nu en dan de vraag of er niet beter woningen kunnen worden gebouwd op de schaarse en nog onbebouwde grond. Hoewel we wonen in een land met een schrijnend gebrek aan bouwgrond is dat vrijwel altijd een onzalig en onuitvoerbaar plan. Veel sportvelden, en dat geldt ook voor golfbanen, zijn aangelegd op plekken die planologisch zijn toegewezen aan recreatie. Of ze grenzen aan een Natura2000-gebied, waardoor bouwen en/of wonen sowieso uit den boze is. En dan is de vraag waar mensen dán moeten sporten nog niet eens gesteld. Dus ja, golfbanen nemen veel ruimte in, maar ze worden wel het hele jaar door en alle dagen van de week gebruikt, terwijl veel sportvelden er meestentijds verlaten bijliggen doordeweeks. En hadden we al gezegd dat hockeyvelden vrijwel volledig en voetbalvelden vaak deels uit kunstgras bestaan? Op de golfbaan blijft het kunstgras beperkt tot een paar matten op de driving range.

Waterverbruik

Enkele jaren geleden bazuinden sommige politici ineens rond dat golfbanen wel 5.000 m3 water per dag gebruikten, bijna 2 miljoen kuub per jaar. Vanzelfsprekend stonden velen direct op hun achterste benen. In een tijd waarin schoon drinkwater steeds schaarser wordt, laat je de sproeier toch niet onbeperkt openstaan? Natuurlijk niet. En dat gebeurt ook niet. Allereerst ligt het waterverbruik op een 9-holesbaan in Nederland rond de 7.000 m3 per jaar. Ten tweede wordt er niet zomaar gesproeid. Op veel banen is geavanceerde meetapparatuur ingegraven die precies bijhoudt of, waar en hoeveel water de grond nodig heeft. Hierdoor is het waterverbruik op veel banen de afgelopen jaren met tientallen procenten afgenomen. Ook worden steeds vaker alleen tees en greens besproeid, waardoor golfers wennen aan 'gele' banen in droge zomerperiodes. En veel van het gebruikte water is afkomstig van waterbassins die regenwater opvangen in tijden van overvloed. Wist je trouwens dat er in Zuid-Europese landen vaak alleen gesproeid mag worden met water dat ook na zuivering niet meer geschikt is voor menselijke consumptie? Ook zijn er banen die enkel gezuiverd zilt water gebruiken.

Biodiversiteit

Wie wel eens aan de randen van de dag golft, weet het als geen ander: op golfbanen wemelt het van de dieren. Kijk niet raar op als een vos doodgemoedereerd de baan oversteekt of als herten in het struikgewas je spel gadeslaan. En fazanten en konijnen komen zoveel voor dat je er niet eens meer van opkijkt. Dat zijn dan nog alleen de grote(re) dieren, waar je bij thuiskomt nog wel eens melding van maakt. Maar ook verder tiert het leven welig op de meeste golfbanen. Neem alleen al vogels. Bij de laatste Birdwatching Day werden op de 65 deelnemende golfbanen honderden verschillende soorten geteld, waaronder tal van vogels die op de Rode Lijst staan. Van alle 750 bedreigde dier- en plantensoorten vinden er ruim 250 bescherming op de golfbaan (gemiddeld tref je op een Nederlandse baan 23 bedreigde dier- en plantensoorten aan). En meer dan 100 Nederlandse banen zetten zich dermate in voor de natuur dat ze een internationaal erkend duurzaamheidscertificaat hebben gekregen. Het beeld dat een golfbaan, net als het gemiddelde weiland, uit slechts één grassoort bestaat en daardoor veel leven nagenoeg onmogelijk maakt, klopt gewoon niet. Sterker nog, een gemiddeld golfterrein van vijftig hectare bestaat voor zo'n tien procent uit kort gemaaid gras, terwijl (semi-)rough om en nabij de dertig procent van het terrein beslaat en natuur (bos, natuurrough, extreme rough en oppervlaktewater) tot zestig procent in beslag neemt.

Happy few

Alles bij elkaar hebben de dik vierhonderdduizend golfers in ons land ontegenzeggelijk veel ruimte tot hun beschikking. En aan de randen van de dag, of als het weer niet al te best is, is het op veel banen niet bepaald 'druk' te noemen. Dan is het toch zonde om die ruimte niet breder in te zetten? Ja, dat is zonde. Inmiddels heeft dan ook een flink aantal banen ruimte gemaakt voor 'overige recreatie', waarmee vooral gedoeld wordt op fiets- en wandelpaden langs de fairways. ‘Maar dat is toch hartstikke gevaarlijk?’ klinkt het nog wel eens als geopperd wordt om dit meer te doen. Dat zal best meevallen, want waarom gaat het anders op zoveel banen goed? Bovendien weten ze, bijvoorbeeld aan de overkant van de Noordzee, niet beter dan dat wandelaars 'right of way' hebben op de golfbaan.