Bestemming Tsjechië: veel voor weinig

We rekenen het nog een keer na. Nog geen tweehonderd Tsjechische kronen moeten we betalen voor de vier pullen bier – formaat Oktoberfest – die net voor ons zijn neergezet. Omgerekend nauwelijks twee euro per glas. Dat kan bijna niet kloppen, denken we. Maar als we verder kijken op de prijslijst van het schitterend gerestaureerde bergchalet Libušín, waar we zijn neergestreken voor een late lunch, dan kunnen we niet anders dan concluderen dat het echt moet kloppen. Een whisky van twintig jaar oud kost slechts zes euro en een hoofdmaaltijd nauwelijks acht. Daarmee hebben we meteen een goed argument te pakken om Tsjechië eens te bezoeken. Om het in goed Nederlands te zeggen: het is hier veel voor weinig.

Lage prijzen als usp

Antonin ('noem me maar Toni') Novak glimlacht als hij ons ziet rekenen. De medewerker van het Tsjechische bureau voor toerisme erkent dat de lage prijs een van de usp's van zijn land is. 'Ik denk dat we voor veel golfers alleen al om die reden een goede keuze zijn, al hoop ik niet dat goedkoop bier de belangrijkste reden is om deze kant op te komen.'

Noord-Moravië is een van de veertien regio's van het land. De pal tegen de Poolse en Slowaakse grens gelegen provincie ligt zo'n vier uur rijden ten oosten van Praag en is mede om die reden geen grote publiekstrekker voor internationale gasten, erkent Novak. 'Het binnenlands toerisme groeit flink en ook uit de buurlanden mogen we veel gasten ontvangen, maar voor golf hopen we ook mensen te trekken die van verder weg komen. Vliegen op Praag is dan niet ideaal, maar er zijn voldoende alternatieven. Je kunt bijvoorbeeld op Katowice in Polen vliegen. Dan ben je binnen een uur in Ostrava, de hoofdstad van de regio en op twee na grootste stad van het land. Ook Ostrava heeft een internationale luchthaven. Dan is het helemaal makkelijk.'

Andere mogelijkheden zijn er ook, al nemen die wel veel tijd in beslag. Met zowel de auto als de trein ben je minstens twaalf uur onderweg voor je op de plaats van bestemming bent. Misschien het overwegen waard als je een week of langer gaat, maar het is wel wat lang reizen als je een kortere golftrip in gedachten hebt.

Laagdrempelig

Golf in Tsjechië heeft een relatief korte historie. Er zijn wel een paar banen die al decennia oud zijn en de oudste baan (Royal Golf Club Mariánské Lázně) viert zelfs al bijna zijn 120-jarig bestaan, maar de sport maakte pas vanaf de tweede helft van de jaren negentig een enorme groeispurt door. 'Pas na het einde van het communisme, en eigenlijk pas nadat Tsjechië en Slowakije waren gesplitst, is het echt hard gegaan', zegt Novak.

Niet dat golf een grote sport werd. Officieel telt het land zo'n veertigduizend beoefenaars, maar er wordt hard aan gewerkt om dat aantal op te krikken. Zo is de greenfee op de meeste banen in deze regio, zeker naar Nederlandse maatstaven, goedkoop – gemiddeld niet meer dan vijftig euro – en zijn er zelfs banen waar je al voor een paar euro terecht kunt.

Golf Resort Lipiny is een van die banen. Negen holes op de korte baan kosten een tientje, negen holes op de grote baan slechts vijftien euro. En als we zeggen grote baan, dan overdrijven we niet. Vanaf de backtees meet de ruim tien jaar oude baan maar liefst zevenduizend meter (!) en vanaf de forward tees moet je ook nog altijd zo'n 5500 meter zien te overbruggen. 'Ja, ze hadden er zin in bij de aanleg', aldus een lachende Pavel Malina. De general manager van het complex geeft ons een rondleiding over de baan, die uitzicht biedt op enkele gesloten mijnen. 'Op dit moment is nog maar een van de mijnen open, maar ooit bood de steenkoolindustrie in deze regio werkgelegenheid aan honderdduizend mensen. In de laatste mijn werken nu nog zo'n vijfduizend man en het is afwachten hoelang dat nog duurt', zegt hij met enige weemoed in zijn stem. Niet omdat hij terugverlangt naar de tijd dat de zware industrie de grootste werkgever was, maar omdat een eventuele sluiting ook zomaar het einde zou kunnen betekenen van de golfbaan, die eigendom is van het mijnbouwbedrijf. 'Vijftien jaar geleden was dit een grote zwarte vlakte', zegt hij en wijst vanaf de nagebouwde mijntoren die uitkijkt over de baan, 'in plaats daarvan is nu alles groen, staan er honderden bomen en bieden we mensen uit de wijde omgeving de kans om kennis te maken met golf. Toegang tot de oefenfaciliteiten is gratis, je kunt zo een paar clubs huren voor de driving range en we doen er alles aan je zo snel mogelijk speelklaar te maken voor de korte baan. De afgelopen jaren hebben we hier zeker vijfduizend mensen geïntroduceerd in de sport. Het zou zonde zijn als die hier niet meer terecht kunnen.’

Helemaal waar. Er kunnen niet genoeg laagdrempelige golfgelegenheden zijn. Banen zijn er echter genoeg in de buurt. Vrijwel allemaal op minder dan twintig minuten rijden van elkaar en Ostrava, dat een bezoek ook zeker waard is. Lange tijd leunde de stad op zware staalindustrie, maar de afgelopen decennia transformeerde ze tot een van de groenste steden van het land. Overigens zijn de herinneringen aan voorbije tijden bewaard gebleven. Bezoek in dat kader vooral de voormalige staalfabriek in het district Dolni Vítkovice. Een rondleiding langs de enorme staalovens wordt besloten met een klim van bijna tachtig meter in de Bolt Tower, waarna je wordt beloond met een prachtig uitzicht over de stad en regio.

Ambassadrice

Om golf op te stuwen in de vaart der volkeren besloot Czech Tourism enkele jaren geleden in zee te gaan met Klára Spilková als ambassadrice voor de golfsport. De 29-jarige Tsjechische won meermaals op de Ladies European Tour (LET), staat net buiten de top 100 van de wereld en steunt haar land als golfbestemming met veel passie. 'Door mijn werk als professioneel golfer kom ik op veel plaatsen in de wereld. Daardoor ben ik me er nog meer van bewust dat we hier beschikken over prachtige banen', steekt Spilková direct van wal als ze op Golf & Ski Resort Ostravice enkele holes met ons meespeelt. Op de aan de voet van de bergen gelegen baan is vooral op de tweede negen goed te zien dat je hier in de winter, mits er sneeuw gevallen is, prima kunt skiën. De hoogteverschillen zijn fors en vrijwel nergens sta je recht. 'Zelfs de greens lijken wel een piste!', zegt Spilková. Waarna ze toegeeft niet vaak te hebben gespeeld op de meermaals tot beste course uitgeroepen baan. 'Mijn homecourse ligt bij Praag en ik ben veel onderweg om toernooien te spelen, maar ik kan me niet voorstellen dat je het hier niet naar je zin hebt. Net zoals op veel andere banen. De natuur, de rust, de gastvrijheid: ik zou iedereen die dol is op golf willen uitnodigen om hierheen te komen. Deze omgeving heeft zoveel moois te bieden', zegt de ambassadrice en jaagt voor de zoveelste keer een bal naar het midden van de fairway.

Mijn eerste baseballpet

Van de 96 banen die het land telt, liggen de meeste in de buurt van Praag. Maar ook in Noord-Moravië kom je met zes banen in een straal van veertig kilometer uitstekend aan je trekken. En het is natuurlijk niet voor niets dat ook de DP World Tour de tenten hier meer dan eens opzette. Om precies te zijn drie keer, op het Prosper golf resort Čeladná. De door Miguel Ángel Jiménez ontworpen banen, de Old en de New, werden begin deze eeuw geopend en hebben feitelijk nog een derde parcours. De 'European' is een samenvoeging van negen holes van beide banen die alleen werd gebruikt als de DP World Tour op bezoek kwam. Heel zelden nog wel eens, maar daar hoef je als individuele gastspeler niet op te rekenen: pas als je een groot bedrijfsevenement organiseert en het hele complex afhuurt, is het bespreekbaar om de beste lussen van beide banen te combineren.

Hoewel Tsjechië in het hart van Europa ligt, is nog goed zichtbaar dat het land nog maar nauwelijks dertig jaar geleden onderdeel was van het Oostblok. De bebouwing is het ene moment prachtig en kleurrijk, het volgende moment staan de loodgrijze en grauwe gebouwen zij aan zij.

Terwijl ze haar auto over de hagelnieuwe snelweg langs de Poolse grens stuurt, haalt Dita Korčák, bestemmingsmanager van Noord-Moravië, herinneringen op aan haar jeugd. 'Toen het communisme net voorbij was, gingen we hier de grens naar Polen over. Daar was al een winkelcentrum met spullen die wij niet hadden. Bepaalde etenswaren, maar ook dingen waarvan je je nu nauwelijks meer kunt voorstellen dat je ze hier niet kon krijgen. Mijn eerste baseballpet. Blij dat ik ermee was!' Dan, na een korte stilte: 'Er is veel veranderd de afgelopen decennia. Gelukkig wel.'

Wachten op de euro

Dat is aan alles te merken. In alles is Tsjechië een 'gewoon' Europees land, maar er wordt nog altijd niet met euro's betaald. Korčák: 'Sommigen zouden de euro liever vandaag dan morgen invoeren, anderen houden het liever bij de Tsjechische kroon. Voor het toerisme zou de euro prettiger zijn, al kun je op veel plaatsen al wel met de euro terecht.'

Dat geldt ook voor Ropice Golf Resort, onze volgende stop, waar we bij de balie omgerekend veertig euro moeten betalen. Een schijntje voor deze uitgestrekte en heuvelachtige golfbaan, ontworpen door Hans-Georg Erhardt. De baan biedt een fraai afwisselend decor. Een deel, het hart van de Železná Course, speelt als een inlandlinks, terwijl de Ocelová-lus heuvelachtiger is met hier en daar een lastige waterhindernis.

Heel anders weer dan Silesia Golf Resort Kravaře, waar we ook nog even snel een blik op werpen: een open en vriendelijke baan met hier en daar wat vreemde holes. Doglegs waarbij je een korte drive moet slaan om niet door de bocht te vliegen, maar daardoor zó'n lange tweede slag hebt dat je de green niet kunt halen. De baan blijkt ontworpen te zijn door een enthousiast lid. Hoewel deze door de bank genomen prima werk afleverde, staan we soms wat vertwijfeld te kijken hoe we de hole moeten spelen. 'We hebben er vooral alles aan gedaan om de baan zo speelbaar mogelijk te krijgen', legt de head pro uit. 'De fairways zijn breed en de rough is laag. Iedereen wil plezier hebben, iedereen wil zijn bal vinden, niemand wil extreem lang over zijn ronde doen.'

Twintig minuten rijden

In Tsjechië kun je vrijwel overal het hele jaar door de golfsport beoefenen, tenzij het gesneeuwd heeft. Maar net als in andere niet al te hoog gelegen skigebieden zou het zomaar kunnen dat de wintersport ook hier zijn langste tijd gehad heeft, zo vertelt Dita als we uit de Pustevny-kabelbaan zijn gestapt en over het boomkroonpad naar de uitkijktoren Stezka Valaška wandelen. 'Er valt minder sneeuw en eigenlijk vinden we kunstsneeuw uit milieuoogpunt niet meer kunnen. Een echt skigebied kun je het dan ook niet meer noemen. Maar gelukkig zijn er genoeg andere dingen te doen: wandelen, hiken, fietsen en dus golfen. En dat vrijwel allemaal op een minuut of twintig rijden van elkaar.'

Onze laatste stop in de regio ligt inderdaad opnieuw op twintig minuten rijden, nu van Ostrava, en is een van de weinige banen van het land die ruim voor het einde van het communisme werd aangelegd. De uit 1968 stammende Park Golf Club Ostrava – Šilheřovice zou ook zomaar in een Engels graafschap hebben kunnen liggen. Het is een typische parklandbaan, met smalle holes, kleine greens en eeuwenoude bomen als extra hindernis. De baan, aangelegd op verzoek van het staatsmijnbouwbedrijf, ligt in de tuin van een prachtig slot dat ooit toebehoorde aan de familie Rothschild en het clubhuis is gevestigd in de voormalige groentekas. Starter/marshal/referee Jan Haladej: 'Het is goed dat er tegenwoordig bijna honderd golfbanen in Tsjechië zijn, maar dat ik dit ‘mijn baan’ mag noemen, blijf ik geweldig vinden. Tsjechië heeft veel moois op golfgebied, maar als ik alleen nog hier zou mogen spelen, dan zou ik dat zeker geen straf vinden.'

Dit artikel was ook te lezen in Golfers Magazine 4. Voortaan alle verhalen lezen? Dat kan: ga nu naar de winkel en lees de meest recente editie. Of beter nog: sluit een abonnement af en ontvang hét golftijdschrift van Nederland en België vanaf volgende maand thuis. Tien keer per jaar, 132 pagina's met alles wat je over jouw sport wilt weten.