Schotland: echte liefde

Als je naar Schotland gaat, wil je spelen op de links. Op deze ruige plek tussen de zee en het land is het golfspel immers uitgevonden. En als het éven kan, ga je natuurlijk voor zo'n beroemde championshipcourse, waarop de golficonen al honderden jaren knokken voor The Claret Jug.

Een klassieke linksbaan is als het mooiste meisje van je klas, waarmee je zo graag naar het schoolfeest wilde. Eigenlijk is ze onbereikbaar en heb je geen kans, maar stel dat ze 'ja' zegt... dan heb je een onvergetelijke dag. Ja, ze is onvoorspelbaar en laat de bal volledig willekeurig alle kanten op stuiteren. Ze is wispelturig en kan je tijdens één ronde trakteren op vier verschillende seizoenen. De kans dat je scoort is nihil, maar al je klasgenoten ... eh, golfvrienden zijn stinkjaloers bij het zien van de foto's en willen alle sterke verhalen horen.

Het mooiste meisje uit de klas

Logisch dus dat collega Martijn in het voorgaande artikel schrijft dat hij op de eerste tee van de Portland Course van Royal Troon vol verlangen over zijn schouder keek naar de naastgelegen Old Course. En het verklaart ook de enorme grijns op zijn gezicht als hij een jaar later wél op de eerste tee staat van de links waar maar liefst negen keer The Open werd gespeeld.

Het is het wachten meer dan waard geweest. Het zonnetje schijnt, de knalgele gorsestaat begin mei volop in bloei en een uiterst vriendelijke caddiemaster heeft ons een starttijd in het rustigeslotvoor leden tussen half elf en twee gegeven in plaats van tussen de overvolle gastenflights.

'Eigenlijk mag dat niet,' vertrouwt hij ons toe, 'maar technisch gezien zijn jullie ook geen gasten, want die moeten betalen, dus valt het wat mij betreft binnen de regels. Enjoy your round, guys.' En zo spelen we dus niet tussen luidruchtige Amerikanen, maar tussen krasse Schotten die ons meermalen aanspreken en trots vragen wat we van van hun baan vinden. Wat een gastvrijheid.

De baan uit 1878 doet zijn motto 'Tam arte quam marte'(zowel door vaardigheid als kracht) eer aan. Van geel moeten we 5774 meter overbruggen en de fairways en greens worden aan alle kanten beschermd door potbunkers, zodat je bij zowel de drives als de approaches een duidelijk plan moet hebben. En dan nog moet je van goeden huize komen om uit het zand te blijven.

De eerste zes holes lopen langs het water en we zijn blij dat het nauwelijks waait, want het is duidelijk dat het hier flink kan spoken. Rond de turn maakt de blauwe zee plaats voor een gele, als de holes zich tussen enorme struiken gorse landinwaarts kronkelen. Wat volgt is een onvergetelijke reeks van doglegs en holes langs de oude spoorbaan, met als hoogtepunt de 'Postage Stamp', die ondanks zijn geringe lengte van maar iets meer dan honderd meter door tourprofessionals wordt gezien als de lastigste par-3 van alle banen waarop The Open wordt gespeeld.

Ook wij zijn duidelijk geïntimideerd. Met een shank en een halve fluff komen we niet eens in de buurt van de minuscule green, maar met kunst en vliegwerk weten we een bogey te noteren. Linksgolf is grinden.

De slotstretch heeft niet de allure van de holes langs het water en rond de turn, maar dat maakt ze niet minder lastig. Als je niet oplet kan een tot die tijd degelijke ronde hier alsnog veranderen in een teleurstelling. Wij houden de boel gelukkig redelijk bij elkaar en zitten niet veel later zielsgelukkig achter een bord mac and cheeseen een pintin het clubhuis.

Over dit uitzicht schreef de Engelse dichter Robert Browning anderhalve eeuw geleden het volgende: 'Under a blue summer sky, with a stiff breeze herding the rollers in from the Altantic, the prospect presents as fair a picture as any holiday golfer could wish to see.'

Ook hij vond Royal Troon kennelijk het mooiste meisje van de klas.

Het aardige buurmeisje

Maar hoe mooi ze ook is, je weet dat de tijd met haar eindig is. Elke dag op een linksbaan spelen is ondoenlijk. Op een gegeven moment wordt ze nukkig. Ze gaat je lastigvallen met wind, regen en hagel en maakt het je onmogelijk om lekker te spelen. Dan is het tijd om iets anders te zoeken, om bij te komen van een mooi maar veeleisend avontuur.

Gelukkig is onze uitvalsbasis Mar Hall Golf & Spa daar geknipt voor. Het resort ligt op tien minuten rijden van het vliegveld van Glasgow, zodat je 's ochtends bij easyJet* jezelf en je golftas kunt inchecken en 's middags al kunt golfen of ontspannen in de spa.

Het hotel is gevestigd in een oud ziekenhuis waar in de loop der jaren een vleugel is aangebouwd, zodat je via een wirwar van bloedhete gangen (Wat is dat toch in die Engelse hotels?), branddeuren en onverwachte trappen op zoek moet naar je kamer. Aan het eind van die tocht wacht echter de beloning: een ruime suite die van alle gemakken is voorzien.

Ook de rest van Mar Hall is vijfsterrenwaardig, met als uitzondering op de regel de 'game room', die het moet doen met één tafeltennisbatje en een halve dartpijl. Dan maar Champions League kijken en golfen.

Tussen het hotel en de Clyde-rivier, in de oude tuinen van het ziekenhuis, ligt een vriendelijke parkbaan, de Earl of Mar. Van de tee heb je alle ruimte en de niet al te snelle greens rollen goed. Een foutje links of rechts is vaak eenvoudig te herstellen, wat resulteert in een ontspannen rondje.

Omdat geen absolute focus wordt vereist, kun je volop genieten van de uitzichten op de rivier en de aan de overkant gelegen heuvels. Dit is precies wat we zochten na de veeleisende links: vanuit je hotelkamer naar de eerste tee lopen en gezellig wat ballen slaan op een prima onderhouden golfbaan.

Dit is het aardige buurmeisje, dat ook nog eens heel betrouwbaar is, want door de zandgrond kun je er het hele jaar door terecht. Maar meer dan 'gezellig' wordt het nergens. De holes zijn prima, maar nergens spectaculair. Ze liggen op drie verschillende plateaus, waardoor je eigenlijk steeds heen en weer speelt.

De oude loofbomen op het terrein zijn indrukwekkend, maar drukken nergens een stempel op het ontwerp. Er is niets mis met deze tien jaar oude parkbaan, maar onvergetelijke herinneringen maak je hier niet.

Geslaagde facelift

Misschien hebben we een betere match met Cleddoch. Deze baan uit 1974 ligt op twintig minuten rijden van de luchthaven, hoog in de heuvels boven dezelfde rivier die Glasgow met de oceaan verbindt.

De vorige eigenaars hadden vooral oog voor het hotel en de spa op het terrein en lieten de golfbaan volledig verpieteren. 'Er werd alleen gemaaid', zegt de nieuwe manager Stuart Gruickshank. 'Toen ik een jaar geleden begon, waren er zes bunkers dicht omdat ze vol met gras waren gegroeid. De greens waren verschrikkelijk en we hadden problemen met drainage.'

Dat klinkt als een heftig verleden. Maar intussen heeft de nieuwe eigenaar, een golfer, zes miljoen pond in het complex geïnvesteerd en heeft Gleddoch een geslaagde facelift ondergaan. 'De greens zijn weer bijna net zo goed als ze waren', verzekert Stuart ons, en dat wordt later bevestigd door de leden die we in de baan spreken. Petje af voor de greenkeepers, want het is lang geleden dat we op zulke snelle, prachtige rollende greens mochten spelen.

En ze waren voorheen dus kennelijk nóg beter, goed genoeg om in 1980 de Ladies European Tour te ontvangen. Vijf jaar later was Seve Ballesteros zelfs te gast om de gasten van een bedrijfsdag te imponeren met zijn golfkunsten, en ook de voetbalteams van Barcelona en Real Madrid sloegen hier twintig jaar geleden al eens een balletje. Het zijn mooie verhalen uit een rijk verleden en Gleddoch doet er alles aan om die oude tijden te laten herleven. En met succes.

Er zijn nog een paar littekens (lees: drainagesleuven) die herinneren aan de moeilijke periode, maar verder heeft de heuvelbaan alleen maar positieve verrassingen in petto. De robuuste glooiingen van de fairways en greens vragen volop creativiteit, de uitzichten zijn overweldigend en geen enkele hole is hetzelfde.

Vooral de tweede negen, die voor het grootste deel boven op een bergplateau ligt, is ijzersterk en onvergetelijk. En ze houdt je jong, want door de enorme hoogteverschillen staat een rondje Cleddoch gelijk aan een heel behoorlijke work-out.

Het levende bewijs hiervan was een kromme Schot die voor ons speelde en nog uit de tijd van Braveheart leek te stammen. Hij had een wandelstok nodig had om van zijn buggy bij de tee te komen, maar produceerde vervolgens keer op keer een streep van een drive. Zijn zoon moest zelfs een keer zijn heup weer in de kom trekken, maar de krasse knar verblikte of verbloosde niet.

Dan hou je écht van dit spel, of het nou op de links, in het park of in de heuvels is.

* Je kunt vanaf € 33,25 de komende periode 6 keer per week met easyJet naar Glasgow vliegen, de vlucht duurt ongeveer 1,5 uur. (Prijs gebaseerd op een enkele reis voor één persoon bij een boeking voor twee personen.)

Dit artikel verscheen eerder in Golfers Magazine 4, 2019.