Uit Golfers Magazine: Leven na het golfpensioen

Hij ziet de mannen niet als hij binnenloopt in het restaurant waar het gesprek plaatsvindt. In de hoek van de zaal zitten vijf heren op leeftijd vol overgave te kaarten. Nu en dan wordt een drankje gehaald, iemand moet naar het toilet, er wordt gemopperd, gelachen. De pensionado's zaten er al toen we binnenkwamen, en twee uur later maken ze nog geen enkele aanstalten om het pand te verlaten. Als we de inwoner van Blaricum in de loop van ons gesprek wijzen op de symboliek van de heren die in het kaartspel een nieuwe daginvulling vonden na hun arbeidzame leven, knikt hij bevestigend. 'Als ik ergens achter ben gekomen nadat ik gestopt was, dan is het wel dat je een doel moet hebben om voor op te staan. Het maakt niet uit wat het is. Hoe klein ook: als je niets op de agenda hebt staan, waarom zou je dan je bed uitkomen? En als je dat eenmaal gaat denken – waarom zou ik opstaan – dan heb je wel een probleem kan ik je vertellen', aldus Derksen over de periode enkele maanden na zijn pensioen die hij zelf omschrijft als 'op het randje van depressief'.

Terug naar het begin. Naar 17 januari 2014. Op die dag maakte de toen veertigjarige topgolfer bekend dat hij aan het eind van dat seizoen, een punt zou zetten achter zijn loopbaan. Derksen, professional sinds 1996, was klaar met het tourleven, zo liet hij bij die gelegenheid optekenen: 'Het leven vanuit de koffer is me steeds meer tegen gaan staan. Ik ben inmiddels zeventien jaar onderweg. Ik denk dat het een goed besluit is om nog één jaar alles op het golf te zetten en dan te stoppen.'

Nu, bijna zes jaar na die persaankondiging, gebruikt Derksen bijna dezelfde woorden als verklaring voor zijn besluit om te stoppen. 'Het is een mooi leven hoor, je komt op prachtige plekken, maar ik was er op een gegeven moment ook wel een beetje klaar mee, met dat altijd onderweg zijn, altijd bezig zijn met golf en met wat er nodig is om op je best te zijn. En dat niet alleen: ik was net veertig en had ook echt zoiets van 'als ik nú stop, dan heb ik nog een heel leven voor me en kan ik nog alle kanten op'. Hoe langer je wacht, hoe moeilijker dat wordt. Daarbij wilde ik ook wel een 'gewoon' leven met een vrouw en misschien wel kinderen. Dan wil je ook niet altijd maar onderweg zijn en dat alles om jou draait.'

'De meeste golfers blijven doorspelen zo lang het kan, maar ik had vrij duidelijk het gevoel dat ik een punt had bereikt dat het goed was. Dat ik niet meer wilde. Toen ik het er voor het eerst over had met de mensen die het dichtst bij me stonden, waren de meeste reacties positief. Hoewel niet iedereen het geloofde, snapten ze het ook wel weer. Mijn ouders hadden nog zoiets van 'maar hoe ga je dan je geld verdienen', zelf was ik daar helemáál niet mee bezig. Lachend: 'Had ik misschien wel moeten doen...' Dan, serieus weer: 'Natuurlijk hád ik ook nog door kunnen gaan, ik haalde tenslotte nog eenvoudig mijn kaart en deed nu en dan nog mee om de overwinning, maar ik had echt het gevoel dat het goed was zo. Nog één jaar alles opzij zetten voor golf en dan is het tijd voor wat anders. Dat was het idee toen ik die persaankondiging deed op Schiphol.'

Emotioneel KLM Open

En zo ging het ook, vanzelfsprekend, want de perfectionist die in Derksen huist, laat zelden iets aan het toeval over. In 2014 speelde Derksen nog 22 toernooien waarin hij 17 keer de cut haalde, drie keer in de top-10 eindigde en in Hong Kong en Zweden nog dicht bij de zege kwam, om uiteindelijk verdienstelijk als 75ste op de Order of Merit te eindigden. Het bracht zijn totaal aantal wedstrijden op de Europese Tour op 394, verdeeld over zestien seizoenen, waarvan dertien op rij. 254 keer haalde hij het weekend, 22 keer eindigde hij bij de beste tien, vijf keer in de top-3 en natuurlijk waren er de twee overwinningen in Dubai (2003) en op Madeira (2005).

'Het gekke was, of nou ja, misschien was het helemaal niet gek, dat 2014 een jaar als alle andere was. Natuurlijk werd ik er hier en daar naar gevraagd, maar ik zat voor de rest in het gewone ritme zoals ik dat al jaren zat. Je streept op een gegeven moment wel toernooien af, zo van 'dit is de laatste keer dat ik hier speel', maar daar was ik zeker niet elke week mee bezig. Het was vooral een gewoon seizoen, al sprongen er natuurlijk wel twee momenten uit', verwijst hij naar het KLM Open en Turkish Airlines Open.

'Het KLM Open was héél bijzonder. Voor hetzelfde geld mis je de cut en loop je op vrijdag in de anonimiteit van de baan af, maar nu werd het een slot dat je eigenlijk niet kan verzinnen. Ik had een matige drive, maar sloeg een goede tweede bal dus ik dacht vooral: mooi, ik heb kans op een par op mijn laatste hole, en begon te lopen. Op dat moment stopten mijn flightgenoten Jbe Kruger en Shane Lowry om mij in mijn eentje bij de green aan te laten komen. Daar hadden we het niet over gehad – ik niet in elk geval – maar zo ging het wel en dat was wel heel mooi. Het moment dat ik die heuvel naar achttien opliep, iedereen ging staan en begon te applaudisseren, schoot ik vol. Echt, ik moest mezelf letterlijk vertellen hoe ik ook alweer moest lopen, want ik zakte door mijn knieën, zo emotioneel werd ik. Toen ik mocht putten had ik het nog steeds te kwaad, maar toen kwam Jannie (zijn caddie, red.) naar me toe en die zei – en dat was wel mooi – 'wat je straks allemaal doet, prima, maar deze putt is ook mijn geld, ja! Even focussen nog!' Dat werkte. Ik maakte de putt net niet, en hoewel ik alleen nog een tap-in over had, markeerde ik mijn bal. Niet omdat ik per se als laatste wilde putten, maar ik wist – daar was die focus weer – dat als ik uit zou holen, niet zozeer wat er daarna ging gebeuren, maar wel dat het voor die andere jongens niet snel rustig zou worden.'

'Ik heb niet zo lang geleden de beelden van dat moment nog eens teruggekeken. Je ziet me van de green lopen. Mijn vriendin, Daan Slooter, er waren veel mensen die iets zeiden of wilden, maar je ziet mij kijken, zo van 'leuk, maar ik moet nu mijn kaart tekenen'. Later, bij de prijsuitreiking was het mooi dat Daan me er nog bij haalde en dat hij dat filmpje had gemaakt met die reacties en aardige woorden van andere spelers. Ik heb alle beelden van die dag, ook van het interview een dag daarna, van YouTube afgehaald zodat ik het ook echt zelf heb, want het was een hele emotionele en heel bijzondere dag. Ja, die koester ik wel als een bijzondere herinnering.'

Zonder plan

Het KLM Open was echter niet het definitieve einde, dat kwam 'pas' een kleine twee maanden later, in het Turkish Airlines Open.

'Ik heb geen moment overwogen om meteen na het KLM Open te stoppen, hoewel ik ook wel wist dat dat niet overtroffen zou worden. Nee, het was gewoon nog het seizoen en ik had nog kans me voor Dubai te plaatsen. Ik speelde goed en was nog op jacht naar die overwinning. De laatste wedstrijd van het seizoen in Dubai haalde ik niet, maar gelukkig plaatste ik me wel voor Turkije. Ik speelde daar niet mijn beste wedstrijd van het jaar, finishte ook niet op hole achttien, maar op hole negen, maar wél met een birdie en voor de mensen die er op dat moment waren en toe deden. Mijn ouders – mijn moeder was er door omstandigheden niet bij geweest in het KLM Open – mijn vriendin, Bas van der Steur, Joost (Luiten, red.), mijn caddie. Ook de Europese Tour liet het niet zomaar voorbij gaan en ik kreeg na afloop van mijn ronde een van die teemarkers (een schaalmodelvliegtuig, red.) met daarop het aantal wedstrijden dat ik op de Tour gespeeld had, 394. Zelfs op dat moment geloofde nog niet iedereen dat het voorbij was, maar Jannie herhaalde wat hij zei toen ik het hem voor het eerst vertelde: “Als Robert zegt dat het klaar is, dan ís het ook klaar.”'

En dat was het toen ook ineens. Klaar. Van het ene op het andere moment was Derksen geen professioneel golfer meer, maar gewoon Robert-Jan. Zonder plan.

'De eerste acht, negen maanden waren héérlijk. Ik deed precies waar ik zin in had. Deed allerlei klusjes in huis. Ben op yogaretraite geweest. Heel ontspannen en relaxed allemaal. Maar ja, op een gegeven moment is er nergens meer stof van af te nemen en dan denk je wel: en nu? Het klinkt stom, maar daar had ik echt nooit over nagedacht, ik dacht: dat komt wel, maar toen het moment daar was, wist ik het dus eigenlijk niet zo goed. Dat was niet leuk kan ik je zeggen. Ik was inmiddels wel commentaar voor Ziggo Golf gaan geven – wat ik echt geweldig vind – maar dat was maar een paar keer in de maand, daar kon ik mijn dagen niet mee vullen. Ik was nagenoeg rond met de NGF, maar dat is uiteindelijk niet doorgegaan omdat ik geen vertrouwen had in de manier waarop we invulling aan de functie van bondscoach/technisch directeur moesten gaan geven. Het kwam erop neer dat we het met drie man moesten gaan doen, en dat zag ik gewoon niet voor me. Heel jammer dat dat op het allerlaatste moment niet door is gegaan, dat meen ik oprecht want ik denk dat ik echt wat terug had kunnen geven aan het Nederlandse golf, en dat wilde ik ook heel graag. Maar ik ben nog steeds blij dat ik toen de beslissing heb genomen daar niet in te stappen. De juiste beslissing, al was het ook echt een klap, want van alle dingen waarvan ik dacht dat die misschien wel konden gaan gebeuren, was dit er een waarvan ik eigenlijk wel 'zeker' wist dat ik er wat mee ging doen. Niet dus en het leverde direct het probleem op dat ik met een groot "gat" in mijn tijdsinvulling kwam te zitten. En wat ik net zei, dat pakte niet goed uit.'

Ritme

Hij neemt de term zelf in de mond. Depressief. Hij zwakt het af tot 'een tikkeltje depressief', maar het gekozen woord geeft wel aan dat het lachen de 'Laughing Dutchman' toch echt even was vergaan en dat hij tot het inzicht kwam dat hij voor een probleem stond dat hij niet alleen op ging lossen.

'Ik zat op een gegeven moment naar de Tour de France te kijken en toen hoorde ik iemand zeggen dat je als sporter wordt geleefd, maar dat je als je gestopt bent, het ineens zelf in moet gaan vullen. Je weet dat als je op een toernooi bent je dagen zich met een vanzelfsprekende regelmaat vullen, vol zitten, en je almaar doorgaat. Als je gestopt bent is er niemand die je een programma voorschotelt. Als je zelf niets onderneemt, gebeurt er ook niets. Dat was een hele rare gewaarwording na al die jaren die volledig in het teken van een ijzeren ritme stonden. Ik ging er dingen over opzoeken, over lezen, en liep op een gegeven moment tegen een boek van de oud-judoka Edith Bosch aan (Expeditie Edith, red.) waarin zij onder meer vertelde over haar zoektocht naar een leven ná de sport. Zij had daarvoor een coach ingeschakeld en ik besloot deze man, Martijn Smit, te bellen voor een afspraak en een gesprek. Dat ene gesprek werden er meer, maar in een van de eerste gesprekken vroeg hij me of ik eigenlijk wel had afgebouwd. “Eh, nee, hoe dan?”, was zo ongeveer mijn reactie, waarna hij me erop wees dat daar misschien wel de kern van het probleem lag. Ik was van de ene op de andere dag golfer af geweest, zonder plan hoe nu verder. Meer dan wat vage ideeën had ik niet en toen het anders liep dan gedacht, trok ik me langzaam maar zeker terug. Met hulp van hem, maar ook van bijvoorbeeld mijn fysio Heidi Vingerhoed waarmee ik weer een zeker ritme opbouwde, kwam ik stapje voor stapje vooruit. Tot het moment dat ik weer echt plezier in het leven vond.'

'Ik had niet verwacht dat ik het commentaar geven zó leuk zou vinden. Eigenlijk vanaf de eerste keer besefte ik dat ik door mijn baankennis wat toe te voegen had. Als een speler op een bepaalde plek lag, wist ik dat hij echt geen slag had, omdat ik daar zélf ook weleens gelegen had. Ik ken de banen, ik ken de spelers, coaches, caddies en mensen van de Tour, dat neem ik allemaal mee in de uitzending. Naast Ziggo geef ik lezingen, doe ik bedrijfsdagen voor de ING, ben ik druk met de Academy, begeleid ik een aantal jonge talenten en ga ik met kleine groepjes naar Valderrama en Loch Lomond. Ook zelf sta ik weer met plezier op de baan. Ik speel een aantal keer per jaar en kan daar ook van genieten als ik niet heel goed speel. Al is het grappig om te zien dat ik eigenlijk met groot gemak hele goede rondjes speel, maar aandrang om weer de tour op te gaan heb ik niet, nooit gehad ook.

Nee, ook niet toen het minder ging heb ik ooit één seconde spijt gehad. De keuze die ik begin 2014 bekendmaakte, is een keuze waar ik nog altijd voor de volle honderd procent achter sta, een keuze die ik destijds heb genomen uit de grond van mijn hart. Ik had misschien alleen beter na moeten denken over de praktische invulling van het leven na de topsport. Ik zie het nu aan wat vrienden van me die als piloot werken. Die moeten over het algemeen allemaal vroeg met pensioen en bij hen zie ik dezelfde worsteling. Uiteindelijk vind je je weg wel, maar het helpt als je een plan hebt en er niet door overvallen wordt.'

'De tijd vliegt. Er is al weer vijf jaar voorbij sinds ik mijn laatste toernooi speelde. Ik heb geen enkele aandrang om nog eens een toernooi van de Europese Tour te spelen, dat gaat echt niet meer gebeuren. Misschien dat ik ooit nog eens het Dunhill Links speel met Pieter van Doorne, als die gelegenheid zich voordoet. Al ken ik mezelf, en ga ik dat dan wel weer heel serieus aan; dat zou ik dan wel weer heel goed willen doen.'

Dan, na een korte stilte: 'Nergens liggen falen en succes zo dicht bij elkaar als in de sport. Die spanning, die rush, vind je nergens. Als ik nu bij Ziggo een uitzending heb gehad waarbij ik achteraf denk: wauw, dit was echt heel goed, dan hoor ik daar niemand over. Net zo min als je iemand hoort over een uitzending waarbij ik denk: nou, dit was niet meer dan een zesje. Als topsporter is dat onbestaanbaar. Je wordt direct geconfronteerd met het goede, maar ook met het slechte. De rush die dat geeft, dat is misschien het enige wat ik écht mis.'